Dopamina. Aby mózg i ciało było w formie ⋆ My Grey Moon!

Dopamina należy do związków chemicznych. Jest wytwarzana i uwalniana między innymi przez komórki nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym.

Pełni w układzie nerwowym rolę przekaźnika.

Jej działanie wpływa na:

samopoczucie,
energię,
chęć do działania,
motywację,
odpowiada również za uczucie szczęścia – słynne „motyle w brzuchu” to właśnie wynik jej działania.
wpływa na ciśnienie tętnicze krwi
pracę gruczołów wewnętrznych,
koordynację i napięcie mięśni,
kontroluje procesy psychiczne oraz emocjonalne
wpływa na układ hormonalny (hormon wzrostu, prolaktynę, potencję, płodność)

JAKA JEST ROLA DOPAMINY W ORGANIZMIE?

Stwierdzono, że zmiany aktywności i ilości neuronów dopaminowych w mózgu mogą doprowadzić do uzależnień, zaburzeń hormonalnych oraz wielu poważnych schorzeń neurologicznych. Należą do nich m.in.: pląsawica, choroba Parkinsona, schizofrenia oraz zaburzenia psychiczne (lęki, depresja, urojenia, itp).

Rola dopaminy nie ogranicza się jedynie do funkcji neuroprzekaźnika. Oddziałuje również na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.

DOPAMINA – NA CO WPŁYWA I ZA CO ODPOWIADA?

Dopamina wpływa między innymi na produkcję prolaktyny. Prolaktyna jest hormonem, wydzielanym przez przysadkę mózgową podczas snu, stresu, wysiłku fizycznego oraz stosunku płciowego. Jej synteza i wydzielanie znacznie wzrasta u kobiet w ciąży i karmiących piersią. I tu właśnie wkracza dopamina. Działanie jej polega na hamowaniu uwalniania prolaktyny.

Dopamina zwiększa również motywację do działania i dlatego nazywana jest często neuroprzekaźnikiem wzmocnienia. Wpływa także na nasze emocje i relacje z innymi ludźmi.

U osób zakochanych wzrasta poziom dopaminy, powodując szybszy przepływ krwi, wzrost tętna i uczucie szczęścia oraz euforii. Skutkuje to często oderwaniem od rzeczywistości i postrzeganiem partnera wyłącznie w różowych barwach – nie zauważa się jego wad.

Podobnie dzieje się podczas spożywania ulubionych potraw, czekolady i alkoholu – wzrost dopaminy wywołuje uczucie zadowolenia i spełnienia. Dowiedziono, że dopamina jest zaangażowana w działanie tzw. systemu nagrody. Polega on na tym, że aktywność neuronów dopaminowych wzrasta, gdy oczekujemy na zdarzenie sprawiające nam przyjemność – np. rozrywkę, zakupy, dobre jedzenie, hazard itd. Naukowcy odkryli również, że odgrywa ona kluczową rolę w procesie powstawania uzależnień. Podczas zażywania substancji psychoaktywnych (kokainy, amfetaminy, alkoholu, nikotyny itp.) znacznie wzrasta ilość dopaminy uwalnianej z zakończeń neuronów dopaminergicznych w ośrodkowym układzie nerwowym, co wiąże się z odczuwaniem euforii. Niestety, organizm z czasem przyzwyczaja się i aby osiągnąć ten sam efekt pobudzenia, należy przyjmować coraz to większe dawki danej substancji (co w efekcie doprowadza do silnego uzależnienia).

CZYM GROZI NADMIAR LUB NIEDOBÓR DOPAMINY?

Ponieważ dopamina ma istotne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu mózgu, zarówno nadmiar dopaminy, jak i jej niedobór odbija się negatywnie na całym organizmie człowieka, prowadząc do wielu chorób.

W przypadku nadmiaru pojawiają się problemy z percepcją i koncentracją uwagi, mogą wystąpić skłonności do hazardu, urojenia i halucynacje. Wielu badaczy uważa, że wzrost poziomu dopaminy wywołuje schizofrenię. Wysoka ilość tego neuroprzekaźnika może również wywołać nadciśnienie tętnicze wtórne. Często przyczyną nadciśnienia jest obecność guza, który produkuje dopaminę. Badanie, pozwalające zmierzyć jej stężenie, wykonuje się, pobierając krew z żyły łokciowej.

Nadmiar dopaminy może również spowodować pląsawicę – poważną chorobę ośrodkowego układu nerwowego. Charakteryzuje się ona występowaniem nieskoordynowanych ruchów ciała, podobnych do tańca. Spowodowane jest to zmniejszeniem napięcia mięśni szkieletowych, co wywołuje drżenie kończyn oraz występowanie ruchów mimowolnych. Leczenie pacjentów polega na farmakologicznym blokowaniu receptorów dopaminergicznych w ośrodkowym układzie nerwowym.

Niedobór dopaminy wywołuje lęki, wewnętrzne napięcie, osłabienie motywacji, niechęć do działania, zmęczenie, apatię, a nawet depresję. Niskie stężenie dopaminy może przypominać objawy podobne do głodu narkotycznego. Niedobór tego neuroprzekaźnika stwierdza się również u dzieci chorujących na ADHD. Podawanie im leków stymulujących jej wytwarzanie korzystnie wpływa na ich zachowanie – stają się spokojniejsze i bardziej skoncentrowane.

Niedobór dopaminy doprowadza do choroby Parkinsona, polegającej na zaburzeniu koordynacji ruchów, trudności w utrzymaniu równowagi, spowolnieniu ruchów, sztywności mięśni, zaburzeniu pisania, niewyraźnej mowie oraz drżeniu spoczynkowym mięśni. U podstaw choroby leżą zmiany zwyrodnieniowe komórek istoty czarnej śródmózgowia, które ograniczają produkcję dopaminy. Kiedy dojdzie do obumarcia 80% neuronów, pozostała ich część nie jest w stanie wydzielać wystarczającej ilości neuroprzekaźnika, dlatego pojawiają się charakterystyczne objawy choroby. Leczenie polega na dostarczaniu dopaminy z zewnątrz i hamowaniu jej rozkładu przez specjalistyczne leki.

JAK POWSTAJE NATURALNA DOPAMINA?

Naturalna dopamina może powstawać w dwóch różnych procesach:

Uwalniania neuroprzekaźnika z zakończeń nerwowych układu współczulnego.
Wytwarzania dopaminy w rdzeniu nadnerczy.
Może być również syntetyzowana w małych ilościach w pęcherzykach płucnych, trzustce i naczyniach krwionośnych w płucach oraz w sercu.

W JAKICH PREPARATACH MOŻNA ZNALEŹĆ DOPAMINĘ?

Dopaminę podaje się głównie pacjentom we wstrząsie kardiogennym, pourazowym lub septycznym, w leczeniu ostrej niewydolności nerek, chorobie Parkinsona oraz przy zbyt niskim ciśnieniu tętniczym krwi. Również u niektórych pacjentów po ciężkich operacjach kardiochirurgicznych oraz przy zastoinowej niewydolności serca stosuje się dopaminę. Lek można przyjmować wyłącznie na zlecenie lekarza specjalisty, ponieważ efekt jest silnie uzależniony od zastosowanej dawki. Dopaminę podaje się dożylnie po rozcieńczeniu w 5% roztworze glukozy lub roztworze soli fizjologicznej.

ŻRÓDŁA DOPAMINY W PRODUKTACH

BANANY podczas ich dojrzewania dochodzi do wytworzenia chininy dopaminowej, która jest naturalnie występującą formą dopaminy. Nie bójmy się sięgać po banany z brązowa skórką (obite miejsca) tam właśnie znajduje się największa ilość dopaminy

PRZECIWUTLENIACZE zwalczają wolne rodniki, które powodują obniżenie poziomu dopaminy w organizmie. Dieta bogata w warzywa i owoce pozwoli nam przeciwdziałać z tym niekorzystnym dla nas zjawiskiem. Jabłka np. zawierają przeciwutleniacz kwercetynę chroniąca komórki. Znamy także owoce powodujące uwalnianie dopaminy, należą do nich: borówki, żurawiny, śliwki czy też truskawki.

FENYLOALANINA aminokwas przekształcający się do tyrozyny. Znajdziemy ją m.in. w: mięsie, serach, jajach oraz mleku i jego przetworach .

NASIONA: w codziennej diecie nie może zabraknąć migdałów ani ziaren słonecznika czy sezamu, które szybko i łatwo podnoszą poziom dopaminy w organizmie.

TYROZYNA aminokwas ten uczestniczy w uwalnianiu dopaminy w organizmie ze spożytego pokarmu, poprzez budowanie pobudzającego ją neuroprzekaźnika. Występuje m.in. w produktach sojowych, jogurtach, serach oraz mięsie

CZEKOLADA najkorzystniejsza jest ciemna czekolada o najwyższej zawartości kakao oraz tyrozyny i przeciwutleniaczy. Wykazano iż u osób z depresją czekolada zmniejsza jej objawy nawet o 60%.Niestety kofeina i inne używki wpływają niekorzystnie na poziom dopaminy w organizmie. Kofeina pobudza neuroprzekaźniki w mózgu zwiększając poziom serotoniny, niestety po chwili następuje obniżenie poziomu dopaminy. Alkohol natomiast blokuje funkcje neuroprzekaźników, przez co tworzy fałszywe poczucie bezpieczeństwa mogące prowadzić do uzależnienia Podobne negatywne działanie na poziom dopaminy mają cukry i tłuszcze nasycone. Ogólne powodują one obniżenie poziomu dopaminy jak i m.in. zwiększają ryzyko wielu chorób.

Ważne aby zamiast tłuszczów zwierzęcych wybierać te dobre nienasycone tłuszcze roślinne np. oliwą z oliwek, olej z pestek winogron itp. Wszyscy dążymy do szczęścia, niejednokrotnie stawiamy sobie ambitne cele. W osiągnięciu pomaga nam dopamina. Niezmiernie istotne w tym wypadku jest to, co jemy, ponieważ nasz nastrój zależy niejednokrotnie od spożytego właśnie pokarmu. Kierując się powyższymi punktami dostarczamy dopaminy, a przez to silnej motywacji do dalszego działania.

Pozdrawiam